Wetenschapsjournalist Mark Mieras noemt kunst ‘een noodzaak om te kunnen overleven in onze veranderende wereld’.
Mark Mieras ziet een belangrijk rol weggelegd voor kunsteducatie binnen het onderwijs. “Kunst is niet alleen leuk, maar ook belangrijk voor de hersenontwikkeling”.
Anders uitgedrukt: kunst is leuk omdat het zo goed is voor onze hersenen. Het is een slijpsteen voor onze hersenschors.
Volgens verschillende onderzoeken blijkt, dat mensen van bezig zijn met kunst:
- vitaler
- optimistischer
- tevredener
- en minder angstig van worden.
Kunst leert je om te experimenteren.
“ He is all my art to me now. ”
― The Picture of Dorian
Mijn ervaring met wat kunst met je doet
In deze podcast deel ik mijn ervaring met wat kunst met je doet. Ik vertel over mijn kippenvelmoment bij Marina Abramovic.
Wat de reddingshonden van Marlene Dumas met mij deden. De schoolklas die reageert op een schilderij van Picasso en hoe ik onlangs nog geïnspireerd raakte door Erwin Olaf.
Show notes: links en verwijzingen in deze podcast episode over wat kunst met je doet
- Charlotte Dumas
- Marina Abramović: 512 Hours
- I can see a woman crying van Rineke Dijkstra
- Erwin Olaf ‘Palm Spring serie‘
- Luister ook naar de volgende podcast. Ook over kunst. Met als titel Joana Vasconcelos laat in Kunsthal een glimp zien van de speelsheid trend
Transcriptie Wat Kunst met Je Doet
De laatste aflevering van de Summer Breeze Happiness serie heb in de serie. Vandaag is het de zevende dag op rij dat ik een podcast gemaakt heb. Of zal maken, want ik moet nog beginnen met het maken van deze laatste podcast.
De titel is: wat kunst met je doet. We gaan het hebben over nieuwsgierigheid, verbinding, wat kunst nou met je doet. Waardoor is het nou zo goed om met kunst bezig te zijn. Ik ga het je allemaal vertellen en ik hoop dat je blijft luisteren naar deze zomerse aflevering van the Summer Breeze Happiness serie.
Superveel welkom ik hoop dat je 7 dagen achterelkaar hebt geluisterd maar misschien ben je ook wel aan het binge luisteren. (Moet ik het zo zeggen?) Volgens mij wel. Ja, misschien lig je wel met je koptelefoontje op naast het zwembad of misschien zit je op het strand.
Misschien ben je aan het sporten of gewoon wandelen of lekker aan 't koken of met de kinderen in de speeltuin aan spelen. Je weet het maar niet wanneer je aan het luisteren bent naar deze podcast show. Altijd leuk om dat zo te bedenken waar jij dan zou luisteren. Ik doe het meestal strijkend. Dat ik aan het luisteren bij na een podcast dat is nou niet heel interessant. Maar ik vind 't altijd gezellig om naar een podcast te luisteren terwijl ik aan het strijken en aan het vouwen ben.
Kunst stimuleert je brein
Kunst, wat doet nou kunst met je? Het maakt je gewoon nieuwsgierig. Het stimuleert je brein. Het zorgt voor verbinding. Je kunt soms met kunst ook lekker even in je eigen bubbel zijn. In je eigen gedachten. Je eigen gevoelens. Kunst zorgt ervoor dat je je hersenen blijven trainen. Je kunt er juist rust door krijgen, maar je kunt er ook geïnspireerd door raken. Ideeën krijgen.
Je kunt het sociaal doen met andere, maar je kunt ook alleen naar mee bezig zijn. Je krijgt gewoon nieuwe prikkels. Het is uitdagend. Je bent beter in staat tot denken ,als je met kunst bezig bent geweest. Je creativiteit wordt aangewakkerd.
En je activiteit wordt aangewakkerd. Kunst heeft ook wel een bepaalde tederheid in zich, denk ik. Als dat over wordt gebracht en je wordt daardoor geraakt dan geeft dat echt een gevoel in je buik, van wauw, verwondering.. mooi! Het doet iets met je. Het zorgt ervoor dat je zelf in beweging wordt gezet. Dat je gaat nadenken.
Het is echt een intens emotionele beleving als je door kunst wordt geraakt. Vandaag wil ik je graag meer vertellen over welke dingen mij nou geraakt hebben in kunst. Wanneer dat is geweest. Ik probeer je dat dan te omschrijven en misschien kun je dan zelf ook wel momenten terughalen dat jij geraakt werd door kunst.
Reddingshonden van Charlotte Dumas
Charlotte Dumas die heeft honden gefotografeerd. Die reddingshonden waren bij nine eleven en ik zag die foto's hangen in een fototentoonstelling Paris Photo. en ik zag die honden die blik van die honden die in middels al oud waren geworden. En het deed wat met mij. Juist doordat ik op 't kaartje keek wat daarnaast hing zag ik dat die honden op nine eleven werk hadden gedaan wat zo belangrijk was. Ik werd daar gewoon door ontroerd. Geraakt.
Die honden, daar zag je gewoon in de ogen dat zij, leed hadden gezien. Dat ze daaronder hadden geleden. Dat ze dat met zich meedroegen. Heel mooi.
Rineke Dijkstra
Een ander voorbeeld is in Parijs geweest een tentoonstelling van het werk van Rineke Dijkstra. Een Nederlandse fotografe. En de titel van het werk is ‘I see a woman crying'. Het is het gaat om een video. Je kunt hem bekijken hij staat ook op mijn blog is al een hele oude blogpost die ik erover heb geschreven. Een van mijn eerste blogposts die ging over trends. En trends in verbinding met kunst. Heel veel trends haal ik ook uit kunst. En als je die video dus wilt nakijken om te zien wat er bedoeld wordt met wat ik zo dadelijk ga uitleggen. Dan kun je dat doen onder Trendbubbels.nl/woman en dat is w o m a n.
Ik heb een verkorte link gemaakt naar die blogpost omdat je dan makkelijk terug kunt pakken naar de blogpost en zelf dus de video kunt bekijken. Rineke Dijkstra heeft hier echt heel mooi werk gemaakt. Zij heeft een werk van Picasso getoond aan een aantal schoolkinderen. Het is eigenlijk een videoinstallatie en ik heb deze video gezien in het museum van National Modern Arts in Centrepompidou in Parijs.
En ik bleef gewoon even staan om die installatie te bekijken omdat ik Rineke Dijkstra (het werk van haar) al wel kende. Fotografie. Op een of andere manier greep het werk mijn aandacht en dat vind ik ook mooi om uit te leggen.
Hier, waar in het gaat over wat kunst met je doet op 1 of andere manier wordt je oog getrokken naar het kunstwerk. Het bleek dus. De titel te hebben. ‘I see a woman crying'. En tussen haakjes staat er dan ‘weeping woman' dus haar huilende vrouw. En het is van Tate Liverpool het is een werk uit 2009, 2010 van Rineke Dijkstra.
Er staat in die video een groepje Engelse schoolkinderen gekleed in uniform te kijken naar iets. Het blijkt een beeld te zijn van een schilderij van Picasso. De kijker weet niet dat die kinderen daar naar kijken, maar dat maakt wel nieuwsgierig: waar kijken die kinderen nou naar.
Je ziet eerst de hele groep met kinderen en af en toe worden daar kinderen uitgelicht. Zo van dichtbij. Om hun reacties te zien. Ze kijken in ieder geval een stuk voor stuk erg serieus en zijn stil in het begin. En de groep is ook een typische melange van een schoolklas met dikke, dunne kinderen. Belhamels, durfal kinderen. Een kind met heel erg rood haar, een meisje met een staartje et cetera et cetera.
En dan als je wat langer kijkt er komen er plots reacties los. En de kijker wordt op dat moment toch wel heel erg nieuwsgierig waar de kinderen naar kijken en daarna weet de groep steeds meer dingen op te noemen die ze zij, in wat blijkt dus een schilderij te zijn, zien.
Picasso's Weeping Woman
Ook worden hun gevoelens voor woord en benoemt en plotseling blijkt een enorme interactie op gang te komen. Echt een kakofonie van kinderen die door elkaar praten en wat ze zien dat uiten ze. Dat komt de kijker dan tegemoet. Want wat voel je als je kijkt naar Picasso's Weeping Woman? Ik weet niet of je het schilderij kent maar. Als je kijkt op de blogpost Trendbubbels.nl/woman. Dan zie je ook een afbeelding van het schilderij uit 1937.
Je kunt er van alles van maken en dat is nou juist ook het mooie. Die kinderen die noemen dat ook allemaal op. Je ziet een vrouw die niet heel erg vrolijk kijkt. Een hoedje. Je ziet haar. Je ziet wellicht een zakdoek en je ziet wel dat ze een mond heeft en misschien ook wel tranen heeft. En dat maakt je gewoon steeds nieuwsgieriger naar welk schilderij de kinderen kijken misschien heb je dat nu zelf ook, omdat jij het schilderij misschien ook nog niet gezien heb je hebt misschien nog niet op de link geklikt. En?
Schoolkinderen
Die hele scène doet je denken aan of doet mij in ieder geval denken aan, de interactie van hun vroegere schoolklas. Juist de minder pittige kinderen, die hebben het over hun gevoelens. Over wat blijkt een de afgebeelde vrouw te zijn die verdrietig is. Ze noemen dat ook ‘verdriet' en ‘eenzaamheid‘. Volgens een wat voller meisje, wat helemaal alleen staat, die zegt “ze is verdrietig”. En opvallend is dat ze bijval krijgt van meer kinderen in de groep die het verdriet hebben gezien, maar nog niet hebben benoemd. Die dan zeggen “Ja, ze is verdrietig, inderdaad”.
Interpretaties
Ook ontdek je door te kijken naar die video, dat er heel veel interpretaties zijn van dat kunstwerk. Dat iedereen op zijn manier dat kunstwerk anders ziet. Wat ik al eens eerder heb verteld in een podcast, volgens mij was het zelfs in deze Summer Breeze Serie dat ik het daarover had. Dat als je alléén naar een schilderij kijkt dat je zo heerlijk heerlijke je bubbel kunt zijn en dat als er iemand in een museum naast je komt staan dat dat dan eventjes jezelf uit evenwicht brengt.
Uit de verbinding die jij op dat moment heb met dat schilderij waar jij naar aan het kijken bent. Ik herken dat in ieder geval wel heel erg ik weet niet of dat bij jou ook zo is, maar wat je hier waar die groep zag is dat ze elkaar dus inspireerden. Dat had ook dan wel weer iets. Eigenlijk werd deze groep van kinderen een eenheid die samen aan het kijken waren naar het schilderij doe je samen een verbinding hadden met het schilderij.
Kinderen, die kunnen toch niet lang stilzitten?
En het is prachtig om te zien. Hoe lang de groep intens staat te kijken naar 1 beeld, want je denkt van kinderen “die kunnen toch niet lang stilzitten?” en “Die gaan zich toch vervelen?”, maar op een of andere manier, en dat is waarschijnlijk waarom het goede kunst is, beginnen ze steeds meer geïntrigeerd raken door (wat dus blijkt) die Weeping Woman van Pablo Picasso te zijn. Kleuren worden benoemd en uitgelegd. Ik zie geel, ik zie oranje, ik zie blauw.
Gevoelens besproken
En gevoelens en details worden besproken, dus ze hebben het echt over details van het schilderij, waarvan ze dan denken van “oh dat is een zakdoek” en “ik zie ook een beetje een wrangheid”. Wat ik nou vind is dat hier de elitaire museumbezoeker, de kunstrecensist met de grote k, daar een puntje aan kan zuigen van hoe die kinderen omgaan met dat schilderij.
Eigenlijk is het werk het bewijs van de diepere lagen van de kunst. Dat door iedereen ontleed kant worden en waardoor je dus geïnspireerd kunt geraken. En misschien zegt het werk ook wel iets over waarom kunst nu zo trending is, en waarom het belangrijk is om ermee om te gaan omdat we er creativiteit door krijgen en omdat dat nu zo belangrijk is dat we dat ook hebben. Omdat we dat een beetje verloren zijn. Het maakt nieuwsgierig het stimuleert. Het verbindt. Je hersenen worden getraind door te kijken naar kunst. En het maakt verbindingen tussen mensen je ziet het zo duidelijk in de video. Het zorgt voor interactie en begrip.
In deze tijd
Dit werk. Dat past precies in deze tijd waarin kunst van belang is om bij te dragen aan de transitieperiode waarin we ons begeven. Die multimediale maatschappij. Het geeft ons handvatten om de overgang van deze periode te maken naar meer empathie en minder materialisme. Ik heb met plezier de blogpost geschreven die daarbij zat en ik bekijk het nu ook even op m'n blog en ik zie dat ik hem in 2011 heb geschreven. Dat geeft me eigenlijk wel kippenvel, op 5 december zelfs. Sinterklaasdag 2011.
Het is een prachtig werk en ik raad je aan om dus even naar de video te gaan kijken. En ik wilde ‘m echt ook aanhalen in deze aflevering van de Trendbubbels Summer Breeze Happiness serie. Omdat het ook iets zegt over geluk. Wat kunst met je doet is dat het je ook heel erg gelukkig kan maken.
Een ander iets. Wat ik oh zo intens heb gevoeld en wat ik wat ik leuk vind om hier te bespreken. Want wat is nou kunst? Is dat kijken naar een schilderij? Is kunst nou perse een schilderij? (Ik weet niet of je een hond op de achtergrond hoort, want ik heb het raam een heel klein beetje open staan in de studio. Hij is nu niet meer blaffen. Ik hoop dat je er geen last van hebt in ieder geval.)
Marina Abramovic in Londen
Ik wil het hebben over Marina Abramovic. Misschien heb je nog nooit van haar gehoord. Zij is een performance artist. Wat wil dat zeggen? Dat is iemand die kunstwerken maakt met behulp van ruimtes, met behulp van mensen en meestal zijn dat tijdelijke dingen. Het zijn projecten die ze doet. Het zijn bijna projecten te noemen. En in de Cerpentine Gallery in Londen. Heeft zij het werk ‘512 hours' gemaakt.
I'm there for them
Ze zegt daarvan “I'm there for them.” Het gaat om een lege ruimte. Waar zij haar bezoekers ontvangt. En je komt met niets. Je laat achter in lockers, voordat je de ruimte ingaat, je mobiele telefoons, je horloge (dus het besef van tijd heb je niet meer) en je zet een koptelefoon op. Je ondergaat gewoon een experiment als een reis. Ik heb het zelf ondergaan. Ik ben met Mike daar naartoe gefietst naar die Serpentine Gallery en wij hadden geen idee wat we konden verwachten.
We wisten wat wel dat Marina Abramovic daar een performance had. Dat wisten we. En we hadden er ook al iets over gelezen maar we hadden geen idee. We wisten dat het hele bijzondere vrouw was. Met name als je haar ontmoet. Als je in haar nabijheid bent. Dat het heel heftig kan zijn. Maar we hadden geen idee. Dus wij hadden onze tassen, ons horloge en ons mobieltje achtergelaten in de locker en we gingen die ruimte in. We hadden een koptelefoon opgezet. En het was inderdaad een experiment als een reis. Het was eigenlijk ook een hele relaxte ervaring. Een soort trance waar je in kwam. Zo kan ik het wel benoemen. Medewerkers van haar die liepen ook rond in de ruimte. Je kon rondlopen. Je kon staan kijken naar andere mensen.
Iemand raakte je aan bij je hand
En af en toe kwam d'r iemand op je afgelopen en die keek jou aan of die je raakte je aan bij je hand of je arm. Dat werd ineens een heel intens contact. Om kippenvel van te krijgen. En eigenlijk was het ook heel raar want het was gewoon maar een doordeweekse dag. In Londen. En daar vond gewoon een hele speciale happening plaats. Een performance. Je was daar deelgenoot van en je wist ook dat het niet altijd duurde. Het was maar een beperkt aantal dagen dat ze dat deed daar. Je wist dat het ophield. Je wist ook dat je daar deel van uitmaakte.
Het voelde heel speciaal en op dat moment voel je dat in je hart “Ha! Dit is waar kunst draait. Dit doet wat met je. Dit inspireert!” Zo bijzonder om mee te maken. Wat ik eigenlijk vind sinds ik dat heb meegemaakt met Marina Abramovic. Dat ik dacht “Ja, kunst is misschien nog wel mooier als het performance art is dan dat het een schilderij is want het vergaat.” Het blijft niet. Je houdt alleen de herinnering over.
Beleving
De beleving hou je over en dat is zo iets waardevols. Dat heeft dat materialistische niet in zich. En dat… dat is wat kunst dan met je doet. Heel fraai om dit voorbeeld te mogen noemen hier in de podcast. Heel leuk.
Onderzoek naar wat kunst met je doet
Wetenschapsjournalist Erik Scherder die noemt kunst een noodzaak om te kunnen overleven in onze veranderende wereld. Dat vind ik mooi gezegd. Dat heb ik net eigenlijk ook aangehaald met de video van Rineke Dijkstra. Het is zo belangrijk om daar aandacht en tijd aan te besteden. Ook juist voor kinderen omdat het hun aanzet tot ontwikkeling van hun brein.
Belangrijk voor de Hersenontwikkeling
Kunst is niet alleen leuk maar het is ook heel belangrijk dus voor de hersenontwikkeling. Het is gewoon leuk omdat het goed is voor je hersenen. Bezig zijn met kunst maak je vitaler, optimistischer, tevredener. Je wordt er minder angstig van. Het maak je gewoon happy. Het thema dus, van deze Happiness serie, vandaar dit onderwerp ook. En kunst leertje om te experimenteren. Om los te laten, om flexibiliteit te krijgen, om flexibel te worden en dat zijn allemaal onderwerpen waar Marina gebruik van heeft gemaakt. Uit je comfortzone gaan.
Experimenteren. Het loslaten van tijd, van je bezittingen, van de veiligheid. Flexibel worden. Je overgeven aan de situatie. Waarom is creativiteit nou zo belangrijk. Omdat je daarop kunt vertrouwen. Omdat je kunt vertrouwen op je creativiteit. Op die mogelijkheden om dingen anders te zien. Om anders dingen aan te pakken, aan te vliegen, anders te doen. Ja kunst… het is echt zo leuk. Je weet ook wanneer het je raakt.
Tentoonstelling van Erwin Olaf
De laatste keer wanneer kunst maar geraakt heeft was bij de tentoonstelling van Erwin Olaf in het gemeentemuseum in Den Haag. Ik weet niet of die nu nog is. Dat weet ik niet. Zal ‘k het eens opzoeken? Ik ga het even opzoeken. Het is wel leuk om te weten. Ik ben nu gelijk even aan het googlen of het nog is. Want het is eigenlijk een eerbetoon aan hem. Nou ben ik even aan het kijken. Het is maar tot 16 juni. Helaas is het al voorbij. Het is nu al je midden juli. Jammer, maar u kunt op het web zat foto's zien van de Erwin Olaf en dan weet je misschien wel wat ik bedoel.
Maar ik zal je de situatie even uitleggen. Ik liep door die tentoonstelling heen. Van Erwin Olaf ken ik al heel veel werk. Mike en ik verzamelen fotografie en we hebben heel wat werk van Erwin Olaf in onze collectie zitten. Wij houden van de tedere van z'n werk. De verhalen die je zelf kunt maken van dat werk.
Erwin Olaf in Miami
Ik zie een foto die gemaakt is in Miami. Waar 2 mannen op staan die elkaar gedag zeggen. Dat maak ik ervan. En ik had iets met die foto. Ik had er een klik bij. Ja, het raakte me. Een paar weken geleden toen heb ik op uitzending gemist een documentaire van Erwin Olaf gezien. Het ging over zijn werk en ook onder andere over deze fototentoonstelling. Hij liet zien hoe die deze foto heeft gemaakt.
Je zag de scène. In het echt. Een helemaal gebouwd decor met 2 mannen in. En ze moesten heel dicht naar elkaar toekomen, want ze moesten elkaar begroeten of gedag zeggen. Wat je ervan maakt. Ze stonden dus met hun voorhoofden bijna tegen elkaar. Erwin Olaf die schoot de foto en die zei “Ja dit is ‘m. Dit is ‘m”.
En ik voelde dat zo, want ik had op datzelfde moment dat ik naar die foto keek in het museum, had ik ook een klik. Ik denk “Ja, daar prachtige foto”. Wat een mooie scène. Wat wat een gevoel zit erin. Ik kreeg eigenlijk de bevestiging in de documentaire. Dat hij dat zelf ook zei van “Het is mooi zo. Ja het klopt.” Dat is de laatste keer dat ik dat had.
Beeldententoonstelling
Eigenlijk de laatste keer en net die keer daarvoor was een beeldententoonstelling. Die ik had bekeken samen met Mark en daar kreeg ik echt vlinders in m'n buik van de kunst. Dat je echt zo geïnspireerd raakt. Dat je die inspiratie wilt gaan gebruiken of dat je daar wat mee wil gaan doen. Met de ideeën die je op doet en dat het gaat bruisen in je hoofd. Ik weet niet of je herkent. Dat je als je ergens bent en je raakt geïnspireerd dan heb je meteen zin om andere dingen te doen. je krijgt plannen en je krijgt energie.
Dat is eigenlijk het hetgene wat ik hier wil uitleggen. Dat is wat kunst met je doet. Het raakt je. Het heeft iets diepers. Je ziet het iedere keer anders. Je kunt er op haar kauwen. Het hergebruiken. De ervaringen hergebruiken. Het doet dus blijkbaar echt ook iets in je hersenen.
Summer Breeze Happiness
Ja, mooi. Daar komen we mee aan het einde van deze Summer Breeze Happiness serie en van deze podcast. Wil je nu de andere episodes nog naluisteren? Als je nu voor het eerst gaat luisteren naar deze serie. Dan kun je gewoon de 6 voorgaande podcasts gaan beluisteren ik nummer ze allemaal. Dit is podcast nummer 85. Dus je kunt gewoon de podcast 6 podcast hiervoor beluisteren. En dan heb je de hele serie bij elkaar. Het maakt eigenlijk niet uit in welke volgorde je luistert. Dus je hoeft niet perse bij de allereerste van de serie te beginnen. Je kunt ook zeggen “ik pak gewoon 3 podcast hiervoor en ik ga ook nog even luisteren”. Het maakt allemaal niet uit.
Ik wil je heel erg bedankt voor het luisteren. Vanaf volgende week gaan we gewoon weer wekelijks podcasten en hoop dat je dan ook weer te vinden bent op dit kanaal. Ik wil je heel erg hartelijk danken voor het luisteren. Nogmaals een fijne week en een fijne dag. Dag hoor.
Met al meer dan 127.000 150.000 plays, geeft de Trendbubbles podcast show je positieve energie & inspiratie!
Muziek
Intro en Outro Muziek jingle:
Elly Kelner
Marielle Simons (Oliver Mewes op drums, Chris Hopkins Piano, Henning Gailing Contrabas)
Luister ook naar de andere afleveringen van de Summer Breeze Happiness Serie:
#1 Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness’ Serie 1: 079 – Solo
#2 Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness' Serie 2: 080 – Wellness Meets Happiness
#3 Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness' Serie 3: 081 – Daar word je gelukkig van
#4 Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness' Serie 4: 082 – Vraag & Antwoord
#5 Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness' Series 5: 083 – Ikigai: Dingen waar je voor leeft
#6 Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness' Series 7: 084 – De top 10 voor meer geluk in je leven
#7 Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness' Series 8: 085 -Wat kunst met je doet
#1 : 032 – Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness’ Series 1: Waarom Happiness een trend is
#2 : 033 – Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness' Series 2: Kleine genoegens van het leven
#3 : 034 – Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness' Series 3: Mijn boekje met dingen die ik nog graag zou willen doen
#4 : 035 – Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness' Series 4: Gebruik je intuitie en krijg meer rust, vreugde en voldoening
#5: 036 – Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness' Series 5: Happiness Q & A
#7 : 038 – Trendbubbles Summer Breeze ‘Happiness' Series 7: Defender Lifestyle Experience
~ Bewaar op Pinterest ~
Geef een reactie